Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 20 Μαΐου 2011
ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ 500 ΣΤΡΕΜΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΑ
Ετσι θα πρασινίσουν τα νταμάρια
Σε λόφο-ανάσα για ολόκληρο το Λεκανοπέδιο, με ιδιαίτερη πολιτιστική νότα, μπορεί να μετατραπεί ο χώρος γύρω από τα παλιά νταμάρια στα Τουρκοβούνια. Πρόκειται για περίπου 500 στρέμματα, ανάμεσα στους Δήμους Ψυχικού-Φιλοθέης, Γαλατσίου και Αθήνας, κομμάτι του λόφου των Τουρκοβουνίων, που καλύπτει συνολικά 1.800 στρέμματα από τα οποία τα 1.300 έχουν αναγνωριστεί ως δασικά ή αναδασωτέα, με τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις.
Οι εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις των λατομείων, όπως και μεγάλο μέρος του λόφου, θυμίζουν σήμερα σκουπιδότοποΔεν λείπουν όμως και οι διεκδικήσεις ιδιωτών για μεμονωμένες εκτάσεις στο Ψυχικό και το Γαλάτσι, υποθέσεις που αποτράπηκαν χάρη στις κινητοποιήσεις των κατοίκων και σήμερα εκκρεμούν στα δικαστήρια.
Από χρόνια, το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανακοινώσει προγράμματα ανάπλασης για να κλείσουν οι «πληγές» που έχουν αφήσει τα ανενεργά λατομεία, αλλά και αυτά έχουν μείνει στα χαρτιά.
Σκουπιδότοποι
Οι πιο χαρακτηριστικές επιπτώσεις είναι οι κτιριακές εγκαταστάσεις των δύο λατομικών μονάδων που έχουν εγκαταλειφθεί και στην πράξη έχουν μετατραπεί σε σκουπιδότοπους και χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης μπάζων. Αποσπασματικές προσπάθειες έχουν εκδηλωθεί κατά καιρούς από τις αρμόδιες δημοτικές αρχές για να πρασινίσει ο λόφος, όπως έγινε πρόσφατα με επιτυχία στο γειτονικό Αττικό Αλσος.
Ο χώρος των παλιών νταμαριών μπορεί να αποκτήσει τη δική του ταυτότητα με μικρές πράσινες γωνιές σε σημεία όπου μπορεί να συγκρατηθεί το χώμα, με διαμορφώσεις χώρων για ανάπαυση και παιχνίδι. Ξεχωριστές πινελιές θα αποτελούν τα αιολικά γλυπτά, συνθέσεις που θα συνδέονται με τη μακραίωνη ιστορία της περιοχής και θα υπενθυμίζουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τους μύθους για τους ανέμους που συνδέονται με τον υψηλότερο λόφο της πρωτεύουσας.
Στην αρχαιότητα ο λόφος ήταν καταπράσινος και φιλοξενούσε σε ένα επίκαιρο σημείο το άγαλμα του Αγχεσμίου Διός, του θεού που είχε την ευθύνη των καιρικών φαινομένων. Η μυθολογία αναφέρει επίσης ότι η Αθηνά που αναδείχθηκε προστάδιδα της πόλης, μετά την κόντρα της με τον Ποσειδώνα, πήρε από τα Τουρκοβούνια τεράστιους βράχους που χρησιμοποιήθηκαν στα κυκλώπεια τείχη, τα οποία προστάτευαν την πόλη.
Η πρόταση αναπτύχθηκε από μια ομάδα τελειοφοίτων της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου, με υπεύθυνο τον καθηγητή Γιώργο Χαϊδόπουλο. Οι Ανδρέας Δεμερτζής, Γιάννης Κατσάνος και Θανάσης Φαραγγάς, στο πλαίσιο της διπλωματικής τους, κατέγραψαν την εικόνα της περιοχής και μελέτησαν την ιστορία της που ξεκινά από την αρχαιότητα. Στο άλσος των Ευμενιδών, σύμφωνα με την «Ιστορία των Αθηνών» του Δ. Σουρμελή, οδηγήθηκε ο Οιδίποδας από την κόρη του την Αντιγόνη για να δικαστεί και να απαλλαγεί από τα αμαρτήματα της οικογένειας των Λαβδακιδών. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι μετά τη δίκη εξαφανίστηκε σε μια σπηλιά στα νοτιοανατολικά των Τουρκοβουνίων.
Η μελέτη σέβεται το εδαφικό ανάγλυφο και ξεκινά από την οριοθέτηση της προστατευόμενης ζώνης ώστε να μην υπάρξουν επίδοξοι καταπατητές. Σε επιλεγμένα σημεία θα γίνουν επιχωματώσεις για να ακολουθήσει η φύτευση φυτών που κυριαρχούν στο αττικό τοπίο. Οι ελιές και οι μουριές θα κυριαρχούν στις ζώνες πρασίνου. Πεύκα θα σηματοδοτούν τις βασικές διαδρομές, ενώ μανόλιες και σφένδαμοι θα κυριαρχούν στα βοηθητικά μονοπάτια. Ψηλές λεύκες προβλέπονται στις κορυφές του λόφου.
Στόχος είναι το πράσινο να συνεχίζεται με τα ίδια χαρακτηριστικά και στους δρόμους των δύο δήμων. Προβλέπονται μονοπάτια για περίπατο και ποδήλατο, καθώς και διαμορφώσεις για στάσεις των επισκεπτών. Θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια, κυρίως προς την πλευρά του Γαλατσίου, για τη στέγαση των υπηρεσιών του πολιτιστικού πάρκου.
Οι τρύπες και οι σπαστήρες των παλιών λατομείων εξασφαλίζουν μικρές «αγκαλιές» που τους επιτρέπουν να μετατραπούν σε καμουφλαρισμένα αναψυκτήρια. *
